Đối với người Việt, từ lâu việc xem bói, xem tử vi, phong thủy, xem chỉ tay đã trở thành văn hóa. Riêng việc xem tử vi đã trở thành thói quen, thành phong tục đầu năm của nhiều người, nhiều nhà. Việc xem tử vi đầu năm và tin vào tử vi của người Việt ngày nay như một định hướng cho năm mới nên khởi sự làm gì, không nên làm gì đã có chiều dài kế thừa lịch sử.
Nhiều nhà nghiên cứu cùng đồng thuận ý kiến cho rằng Tử vi có nguồn gốc xuất phát từ Phật giáo Ấn Độ, sau đó được lan truyển sang Trung Quốc. Đứng về khía cạnh mặt bói toán, Tử Vi xuất hiện tương đối chậm, vì đi sau khoa bói dịch, khoa nhân tướng, khoa độn giáp, khoa thiên văn . . . Nhưng Tử Vi đã khai mào cho một học thuật riêng, hệ thống hóa được ngành bói toán bằng lý số theo một khảo hướng đặc thù. Mặc dù vay mượn nơi sở học của người thời đại nền tảng triết lý Âm Dương Ngũ Hành, nhưng khoa Tử Vi vẫn giữ được nét độc đáo nhờ ở một đường lối khảo sát khác lạ, có thể xem một cuộc cách mạng hoặc ít ra như một phát minh biệt lập trong phái học Tượng Số của thời đó, Thủy Tổ của Tử Vi học là một đạo sĩ biệt hiệu là Hi Di, tên thật là Trần Đoàn, sống vào thời nhà Tống (Trung Hoa) tổng hợp tất cả để tạo thành bộ môn Tử vi hoàn chỉnh.
Cách đây hơn 2.000 năm, bộ môn Tử vi được phát triển rất rực rỡ dưới các triều đại phong kiến Trung Quốc sau đó được lan truyền sang Việt Nam bắt đầu từ thời Lý. Đến thời nhà Trần trở thành thời kỳ đỉnh cao. Các công trình nghiên cứu của họ Trần được chép thành bộ “Đông A di sự”. Đông A di sự là bộ sách chép tất cả những gì xảy ra trong đời Trần, nhưng đến nay bị thất truyền, chỉ còn phần chép về Tử vi, do con cháu nhà Trần lưu giữ (Chữ Đông với chữ A ghép thành chữ Trần).
Thời Trần có Huệ Túc phu nhân đã xem lá số tử vi cho rất nhiều người từ vua, hoàng tử, công chúa đến quan quân đời Trần. Nổi bật nhất, Huệ Túc phu nhân đã xem lá số tử vi và luận đoán cuộc đời Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và luận giải đây là lá số của anh hùng dân tộc, lá số của một bậc Vĩ Nhân.
Từ đó đến nay, trong hệ tín ngưỡng hay tâm linh người Việt luôn đam mê và nghiêm cứu, hoàn thiện dần bộ môn Tử vi, giúp Tử vi ngày càng hoàn thiện hơn, không chỉ đơi thuần là bộ môn bói toán mà dựa trên hệ thông giáo lí của nhà Phật, hệ thông kinh dịch, hệ thống ngũ hành, đi sâu về nghiên cứu mệnh lí con người.
Hiện nay bộ môn Tử vi ở Việt Nam có nhiều trường phái khác nhau. Mỗi trường phái có những đặc điểm nghiên cứu khác nhau và có hướng luận giải khác nhau.
Nổi bật nhất gần đây Tử vi Nam Phái kế thừa các quan điểm truyền thống, cơ bản của Tử vi và phát triển trên cơ sở Thập Bát Phát Tinh với những tính toán khoa học hơn, định hướng gần giống với một bộ môn khoa học.
Gần đây nhà nghiên cứu Lê Quang Lăng thuộc trường phái Tử vi Nam phái nổi lên như một trong những người có tâm huyết đưa Tử vi trở thành một bộ môn khoa học. Ông Lê Quang Lăng đã đúc kết hơn 10.000 lá số Tử vi và tiến tới số hóa Tử vi và luận giải về Mệnh lý của con người.
Sau thời gian dài nghiên cứu về Tử vi, nhà nghiên cứu Lê Quang Lăng đã có những phát biểu chấn động, gây tranh cãi khá ồn ào trên các mạng xã hội. Một trong những quan điểm gay gắt nhất của ông là phản biện về sự mê tín mù quáng trong việc cúng sao giải hạn.
Nhà nghiên cứu Lê Quang Lăng khẳng định: “Rất nhiều người xem Tử vi, bị ám ảnh lo sợ bởi sao Thái Bạch, sao La Hầu thế là bày biện mâm cúng các loại để cúng sao, dời sao, mong thay đổi vận. Sao trên trời, các ông các bà cúng bái kiểu gì mà dời được?! Mị dân và lừa đảo! Số phận con người được tạo ra từ những nền tảng sau: Giáo dục, Trí tuệ, Đạo đức, Gia đình, Xã hội và sự phấn đấu của bản thân”
Nhà nghiên cứu Lê Quang Lăng luận giải: “Nghiệp quả vận hạn rõ ràng phải do nghiệp chướng, do bản thân lười vận động, do lười biếng, do nhân cách sống. Vậy nên cải số phải cải từ nền tảng Giáo Dục. Muốn thoát vận nạn hay nghiệp chướng phải bắt đầu từ hành động, trí tuệ,học vấn. Phải tiếp nối truyền thừa qua nhiều thế hệ chứ không phải muốn “thoát vận hạn xui xẻo” bằng dâng sao giải hạn đầu năm. Vì đức tin rằng giải hạn sẽ hết hạn nên con người càng mê muội, càng đắm chìm trong sự nhận thức ấu trĩ. Nếu cứ sống bừa bãi đi, cứ điên cuồng kiếm tiền bằng mọi cách, sát sinh vô độ… rồi tin rằng cúng giải hạn xong sẽ hết hạn, chỉ dẫn lối đến đại nạn”.
Sau thời gian nghiên cứu liên tục và lâu dài về Tử vi, xuân Quý Mão 2023, nhà nghiên cứu Tử vi Lê Quang Lăng chính thức giới thiệu hệ thống số hóa Tử vi Nam phái qua trang web https://tuvinamphai.vn
Từ rất lâu, những bộ môn thuộc về bói toán và chiêm tinh đã đang và tiếp tục song hành với người Việt từ nhiều đời tổ tiên của chúng ta đến ngày nay. Đời chúng ta và có lẽ sau này đến đời con và đời cháu cũng vẫn sẽ giữ nếp văn hóa đấy như một niềm tin vào thế giới khác, một niềm tin vào số phận. Niềm tin vào số mệnh, vào con đường sống tạo dựng số phận cho chính mình giúp chúng ta có được niềm tin tốt đẹp vào cuộc sống.
Thùy Lan